Normal bir uçak yaklaşık 4 milyona yakın modülün bir ortada kusursuzca çalışmasıyla meydana gelmektedir. Böylesine kompleks bir yapıya sahip olan bu teknoloji abidesi taşıtlarda elektrik, elektronik ve yazılımsal aksamlar kıymetli bir yere sahiptir. Pekala uçaklarda yazılım güncelleme süreci nasıl gerçekleştirilir? Bahsin ayrıntılarına yakından bakalım.
Teknoloji mükemmeli uçaklarda yazılım güncellemesi nasıl yapılır?
Bilindiği üzere pek çok teknolojik esere yeni fonksiyonlar kazandırılmak ya da iyileştirmeler sağlamak üzere çeşitli yazılım güncellemeleri yapılmaktadır. Uçaklar yazılıma muhtaçlık duyan pek çok aygıtı bünyelerinde barındırırlar. Hasebiyle telefonlarımızın ya da günlük hayatta kullandığımız öteki teknolojik eserlerin gerçekleştirdiği biçimde bir yazılım güncelleme biçimi, birçok farklı kompanenti içeren bu devasa taşıtlarda kelam konusu olamaz.
Yazılım güncellemeleri, her uçak ve barındırdıkları her sistem için farklı içerekler ve yükleme çeşitlerine sahiptir. Bu kadar çok süreç ortasından örnek bir güncelleme ile uçaklardaki yazılım güncellemelerinin genel mantığı anlayalım.
FMS: Flight management system (Uçuş idare sistemi) için navigation database (navigasyon data tabanı) güncellemesi
Her 28 günde bir uçak bakım mühendisleri tarafından uçakların kokpitlerindeki temel bir elektronik bileşeni olan küçük bir ekran ile birlikte klavye ya da dokunmatik ekran içeren ve ana fonksiyonu uçuş için yapılan planlamanın uçuş esnasında idaresi olan FMS için yapılan uçuş planı için gerekli tüm bilgileri (hava yolları,havaalanları,pistler,radyo navigasyon yardımcıları…) içeren navigasyon bilgi tabanının güncellemesinde günümüzde teknolojinin çok büyük gelişme göstermesine karşın (bazı uçak tipleri hariç) hala floppy diskler kullanılmaktadır. Pekala bu süreç nasıl gerçekleştirilir?
Uçak bakım mühendislerinin yaptığı bu süreci adım adım anlatmak gerekirse :
- Öncelikle uçağın kokpitinde bulunan sigorta panelindeki pek çok çeşitli şalter ortasından uçuş idare bilgisayarlarıyla ilgili olanlar güncelleme için uygun konuma getirilir.
- Yine sigorta panelinin köşesinde yer alan veri loading selector (veri yükleme seçicisi) faal hale getirilir ve birinci yüklemenin yapılacağı ilgili uçuş bilgisayarı seçilir.
- İçerisinde yeni bilgiler yüklü disketler transfer için MDDU’ya (multipurpose disk drive unit : çok gayeli disk şoför birimi) takılır. Bu süreçte bir ya da birden fazla disket sırayla kullanılabilir. Akabinde birinci iki adımdaki süreçlerin tam aykırısı yapılır ve her iki uçuş bilgisayarı şalterleri de açık pozisyona getirilir.
- Artık şimdiki yazılımlar uçuş bilgisayarlarından birine yüklenmiştir. Bu bilgiler öteki uçuş bilgisayarına da cross loading (çapraz yükleme) yapılarak aktarıldıktan sonra süreci yapan misyonlu bakım mühendisi gerekli bakım kayıtlarını tuttuktan sonra süreci sonlandırır.
Bu periyodik güncellemeyle birlikte uçağın navigasyon yazılımları rutin olarak şimdiki tutulur. Boeing yaptığı bir modifikasyon ile birlikte B777 modeli uçaklarda bu süreç için flash disklerde kullanılabilir hale gelmiştir. Türlü uçak tipleri için farklı bellek ve aygıtlar da kullanılabilir. Ayrıyeten navigation database güncellemesi gerçek uçakların yanı sıra uçuş simülasyon içinde yapılabilir.
Siz bu husus hakkında ne düşünüyorsunuz? Fikir ve görüşlerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz?